PRECODE – PancREatic Cancer OrganoiDs rEsearch
Pod koniec 2019 roku w Katedrze i Zakładzie Chemii Medycznej rozpoczęto realizację projektu PRECODE (PancREatic Cancer OrganoiDs rEsearch) którego celem jest rozpoczęcie badań nad organoidami trzustki na terenie Unii Europejskiej, poprzez szkolenie nowego pokolenia kreatywnych i innowacyjnych młodych badaczy.
Projekt uzyskał dofinansowanie z Horyzontu 2020 – Programu Ramowego Badań i Innowacji w ramach konkursu na Europejskie Sieci Szkoleniowe (ETN) w 2019 roku. Głównym zadaniem tego typu projektów jest ustanowienie sieci szkoleniowej kilku partnerów rekrutującej i kształcącej młodych naukowców w ramach innowacyjnych doktoratów. Sieć PRECODE obejmuje 15 partnerów z Niemiec, Holandii, Wielkiej Brytanii, Szkocji, Irlandii, Włoch, Szwecji, Hiszpanii oraz Polski. Każdy z partnerów rekrutował jednego młodego badacza (en. Early Stage Researcher) – osobę na wczesnym etapie kariery naukowej, do czterech lat po uzyskaniu tytułu magistra.
Młodym badaczem zrekrutowanym przez GUMed jest Pani Shaoshan Mai, absolwentka kierunku farmacji na Uniwersytecie Medycznym w Chongqing. Po ukończeniu studiów Pani Mai prowadziła badania związane z opracowaniem eksperymentalnego modelu raka żołądka na Uniwersytecie Medycznym Otto von Guericke w Magdeburgu, w Niemczech. Shaoshan Mai uroczyście podpisała umowę o pracę na 36 miesięcy w obecności Prorektora ds. Nauki, Prof. Tomasza Bączka, kierownika projektu PRECODE prof. Iwony Inkielewicz-Stępniak oraz Kanclerza GUMed Marka Langowskiego.
Głównym modelem badawczym projektu są organoidy, będące trójwymiarowym modelem in vitro – mówi prof. Iwona Inkielewicz-Stępniak o badaniach. − Są to miniaturowe, uproszczone wersje organów, które zachowują kluczowe cechy prawdziwych tkanek, przez co lepiej oddają warunki panujące w guzie nowotworowym w porównaniu do tradycyjnych linii komórkowych. Jako mikro-narządy, organoidy mogą być wykorzystywane do ograniczania eksperymentów na zwierzętach i pomagania w osiągnięciu celów 3R. Co ważne, do założenia hodowli organoidów raka trzustki wykorzystać można między innymi materiał biopsyjny, wymagana jest niewielką ilość materiału tkankowego (biologicznego). To sprawia, że stanowią doskonałe narzędzie w medycynie precyzyjnej. Sekwencjonowanie, metabolomika i wysokowydajne metody screeningu z wykorzystaniem organoidów pozwalają na ustalenie najlepszej możliwej kombinacji leków dla indywidualnego pacjenta. W ramach projektu otrzymanych zostanie 100 organoidów (w tym 11 przez nasz zespół) z tkanek nowotworowych pacjentów ze zdiagnozowanym nowotworem trzustki, które zostaną w pełni scharakteryzowane pod kątem klinicznym (analiza patomorfologiczna, wywiady z pacjentami) oraz genetycznym (sekwencjonowanie DNA z uzyskanych organoidów). Pozwoli to na stworzenie międzynarodowego biobanku, który będzie wykorzystywany do dalszych badań. Realizacja projektu możliwa jest dzięki współpracy z lekarzami klinicystami z naszej Uczelni: dr. hab. Stanisławem Haciem, prof. uczelni, dr. hab. Jackiem Zielińskim, prof. uczelni, prof. Wojciechem Biernatem, dr. Rafałem Pęksą i dr. Michałem Bieńkowskim. W ramach badań przeprowadzanych w naszym zespole, opracowany zostanie model badawczy obejmujący interakcję płytek krwi z organoidami, co ma istotne znaczenie w kontekście lekooporności i opracowania nowej skutecznej terapii. Ponadto, planujemy dokonać screeningu potencjalnej aktywności przeciwnowotworowej nowych, funkcjonalizowanych chemoterapeutykami nanocząstek złota uwzględniając ich komórkowe i molekularne mechanizmy działania, a także oceny zdolność selektywnego transportu leku do komórek nowotworowych.
Strona www projektu: https://precode-project.eu
